Inovacijama ka privrednom razvoju. Tehnološka priča…

 21. vek nesporno je doba inovacija, a koliki je suštinski značaj inovacione delatnosti najbolje ilustruje činjenica da je Evropska unija (EU), kroz naučno- istraživački program Horizon2020 (www.horizont2020.co.rs), inovaciju prepoznala kao glavnog pokretača svih svojih razvojnih aktivnost. U te namene kreiran je najveći budžet od oko 79 milijardi evra čiji je cilj da što više naprednih naučnih i tehničkih rešenja dobije svoju funkciju u obliku konkurentog proizvoda ili usluge koji će imati svoje tržište, kao i bolji, brži i organizovaniji transfer tehnologije od univerziteta ka privredi. Ništa manji značaj posvećen je razvoju visoko-tehnološkog preduzetništva, opštoj integraciji delova nauke sa privredom i svim procesima koji imaju za cilj izvoz globalno konkurentnih proizvoda.

Kako je Tehnološko-metalurški fakultet, kao jedna od vodećih naučno-istraživačkih institucija u Srbiji, prepoznao važnost inovativnosti u svom poslovanju, i sa vizijom da doprinese racionalnom i održivom razvoju privrede u zemlji i okruženju, 2009. godine osniva Inovacioni centar Tehnološko-metalurškog fakulteta u Beogradu doo (IC TMF). U skladu sa misijom svog osnivača, IC TMF svoje poslovanje zasniva na unapređenju postojećih i stvaranju novih ideja, studija, tehnologija i tehničkih rešenja. Od svog osnivanja, portfolio IC TMF ubrzano se unapređuje, zasnovan na ostvarenim rezultatima kako na naučno-istraživačkom polju tako i na rezultatima ostvarenim u sektoru privrede.

Ljudski resursi predstavljaju glavni potencijal i snagu IC TMF, a čine ih 2 naučna savetnika, 11 naučnih istraživača i 74 istraživača. Upravo ovaj mladi istraživački kadar, pod vođstvom iskusnih profesora i pojedinca istaknutih u privredi, kroz rad na istraživanjima u okviru nacionalnih i međunarodnih projekata, omogućava neometano bavljenje najrazličitijim vidovima multidisciplinarnih istraživanja. Na taj način, IC TMF otvorio je vrata integraciji savremenih načina sprovođenja istraživanja, koja se usled veoma intenzivnog tehnološkog razvoja modernog društva, više ne mogu vezati za neku specifičnu oblast istraživanja već su, po pravilu uključene najrazličitije oblasti, povezane na direktan ili indirektan način.

Potreba za čisto naučnim radom je nesporna, Lee Iacocca, guru automobilske idustrije je rekao: ,,Konstantno smo suočeni sa izuzetnim prilikama, brilijatno prikrivenim u vidu nerešivih problema”. Tehničko-tehnološka rešenja koja nameće tržište, danas predstavljaju glavni podstrek najvećem broju istraživanja u svetu. Upravo zato, glavni zadatak ovih mladih istraživača jeste integrisanje nauke, tehnologije i inovacije u specifična, interdisciplinarna istraživanja, vođena ne samo istraživanjima zarad nauke, već i potrebama industrije, koja će u krajnjem omogućiti postizanje vrhunskih rezultata kao odgovor na savremene, tržišno orijentisane zahteve. Kao rezultat podsticanja interdisciplinarnosti i dokaza da je moguć spoj nauke i umetnosti, u IC TMF-u razvijen je Kurs umetničkog livenja (www.artcasting.net). Kurs je dizajniran tako da polaznike nauči postupcima livenja počev od fundamentalnih principa do naprednijih tehnika.

Danas je najveća trka u svim poslovanjima trka sa vremenom, dakle iako IC TMF poseduje neophodna znanja i veštine za stvaranje inovacija, veoma je bitno da se te inovacije brže dovedu do komercijalizacije. Jedan od načina da se određena ideja razvije u inovaciju pa zatim proizvod, je uključivanje više stručnih ljudi različitog profila koji će problem sagledati iz više uglova i na najbrži mogući način dati sveobuhvatan rezultat. Timski duh je vrlina koju IC TMF smatra prioritetom, sa ciljem da od pojedinačnih kapaciteta svojih istraživača izvuče maksimun. Stalan rad na unapređenju interne komunikacije među zaposlenima, kako bi jedni drugima pomagali, prepoznat je kao ključ uspešnog i konkurentnog nastupa na tržištu.

Rukovodstvo IC TMF-a je prepoznalo i važnost sistema kvaliteta kao jednog od instrumenata upravljanja poslovnim aktivnostima, i od 12.11.2014. godine IC TMF poseduje integrisani sistem menažmenta koji obuhvala standarde serije ISO 9001, 14001 i 18001. Njegovim doslednim sprovođenjem ostvaruju se osnovni principi marketing poslovne filozofije po kojoj su sve funkcije u preduzeću usmerene prema potrebama kupaca, sve aktivnosti planiraju se i sprovode na osnovu unapred sagledanih tržišnih potreba. Politika integrisanog sistema menadžmenta IC TMF-a zasnovana je na savremenim, društveno opravdanim i tržišno orijentisanim principima, sa ciljem zadovoljenja zahteva, potreba i očekivanja korisnika u oblasti inovacione delatnosti, odnosno istraživanja i razvoja u prirodnim i tehničko-tehnološkim naukama. U skladu sa Politikom, menadžment IC TMF-a će kontinuirano profilisati razvojnu politiku prema objavljenim domaćim strateškim dokumentima, kao i uputstvima Evropske komisije za istraživanje i razvoj i raditi na stalnom podsticanju stvaranja tehnoloških inovacija i drugih naučno-stručnih rezultata.

Dalji pravac koji vodi do komercijalizacije inovacija je uključivanje privrednih preduzeća kojima je u interesu da uvode novine kojima će svojim proizvodima povećati vrednost ili kojima bi smanjili troškove proizvodnje. Mnoga mala i srednja preduzeća (MSP) nemaju svoje resurse da sprovedu razvojna istraživanja ili su nedovoljno stručni i/ili nemaju adekvatnu opremu, te se moraju okrenuti saradnji sa naučno-istraživačkim institucijama. Kako bi se olakšao i ubrzao transfer inovativnih tehnologija i znanja ka i od MSP u Srbiji, u okviru EU IPA Programa integrisane podrške inovacijama (IISP) je uz podršku Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja i Ministarstva finansija i privrede, osnovana Mreža tehnoloških brokera Srbije (MTBS). MTBS predstavlja izuzetno važan instrument za unapređenje povezanosti nauke i privrede. Tehnološki brokeri u Srbiji treba da MSP i preduzetnike informišu o najnovijim tehnologijama i najefikasnijim načinima za razvoj inovativnih proizvoda korišćenjem dostupnih izvora tehnologija i znanja na naučno-istraživačkim institucijama. Snažnu i kooperativnu MTBS čini 27 tehnoloških brokera iz 12 institucija širom Srbije čiji je član i IC TMF.

Zaposleni u IC TMF-u učesnici su Takmičenja za najbolju tehnološku inovaciju i nekoliko prijavljenih timova prošao je u treći krug takmičenja, gde su zauzeli od 14 do 25. mesta na finalnoj rang listi. Učešćem na ovom takmičenju zaposleni stiču, proširuju i unapređuju znanja iz oblasti marketinga i poslovne analize koja su, u današnjim tržišnim uslovima, preduslov za uspešan plasman i komercijalizaciju proizvoda ili usluge.

Novi izazovi savremenog društva dovešće do promena u naučno-razvojnim institucijama i u našoj zemlji. Sve ove aktivnosti postaviće u centar istraživačko-razvojne delatnosti kreiranje što većeg broja inovacija, a ozbiljna istraživanja iz oblasti fundamentalnih nauka podići će na još viši nivo. Kako je IC TMF na vreme prepoznao sve spoljne okolnosti, novom organizacijom poslova, novom sistematizacijom praćenom uključivanjem najboljih mladih stručnjaka i politikom kreiranja većeg broja inovacija očuvaće se i dodatno unaprediti pozicija naše institucije u oblasti inovacione delatnosti. Tako će da se izgradi most između privrede i naučnih institucija što će doprineti implementaciji najbolje prakse, odnosno kao ishod saradnje doneti inovacije.

Naša vizija je da kroz inovacije utičemo na povećanje privrednog rasta u Srbiji. U skladu sa svojom inovativnom politikom, IC TMF će konstantno raditi na orijentaciji ka strateškim prioritetima, pre svega stvaranju novih ideja koji će rezultirati novim projektima, novim mogućnostima, novim tržištima, novim radnim mestima i dodatnim prihodom.

Istraživači: Anđelika Bjelajac, Jelena Uljarević, Milisav Ranitović, Dimitrije Stevanović